神秘的茶叶商道 茶马古道

Con đường buôn trà huyền bí

-Trà Mã Cổ đạo

茶马古道源于古代的“茶马互市”​，是边疆少数民族用马匹换取茶叶的贸易行为。

Trà Mã Cổ đạo bắt nguồn từ “chợ trao đổi trà – ngựa” ở thời cổ đại Trung Quốc, là hoạt động giao thương dùng ngựa đổi trà của các dân tộc thiểu số ở vùng biên giới

·源头——“茶马互市”

·Nguồn gốc – “Chợ trao đổi trà -ngựa”

茶马古道来源于我国唐宋时期的“茶马互市”​。古时由于内地民间役使和军队征战都需要大量的骡马，于是藏区、川滇边地的良马与内地的茶之间进行交易，由此产生了茶马互市。

Trà Mã Cổ đạo bắt nguồn từ hình thức “Chợ trao đổi trà-ngựa” trong thời kỳ Đường - Tống ở Trung Quốc. Vào thời kỳ đó, do nhu cầu lớn về la, ngựa để phục vụ lao động thường nhật và chiến đấu ở nội địa, hoạt động giao thương giữa ngựa tốt ở khu vực Tây Tạng và vùng biên giới Xuyên – Điền（Tứ Xuyên- Vân Nam）với trà ở nội địa ra đời, từ đó hình thức “chợ trao đổi trà ngựa” chính thức ra đời. 

·何为茶马古道

·Trà Mã Cổ đạo là gì?

作为茶叶原产地的云南、四川等地冲破高山大江的阻隔，把茶运输到西藏。茶马古道产生的根源是藏民族对茶叶这种神奇物质的强烈需求。藏民族在长期的高原生活中养成了喝酥油茶的习惯。藏区和川、滇边地出产的骡马、毛皮、药材等和川滇及内地生产的茶叶、布匹、盐、日用品等在高原深谷间来往不息，形成了一条延续至今的“茶马古道”​。

Vân Nam, Tứ Xuyên được xem là quê hương của cây chè, đã vượt qua muôn trùng núi cao sông lớn để vận chuyển trà đến Tây Tạng. Nguồn gốc sâu xa của Trà Mã Cổ đạo xuất phát từ nhu cầu mạnh mẽ của người Tây Tạng đối với trà -- một loại đồ uống kỳ diệu. Trong quá trình sinh sống lâu dài trên cao nguyên, người Tây Tạng đã hình thành thói quen uống trà bơ. Ngựa, la, da thú, dược liệu… từ khu vực Tây Tạng và các vùng giáp ranh giữa Xuyên -- Điền, cùng với chè, vải vóc, muối và các nhu yếu phẩm từ nội địa Xuyên -- Điền, không ngừng lưu thông qua lại giữa các cao nguyên thung lũng. Từ đó, hình thành nên một con đường giao thương kéo dài cho đến ngày nay -- “Trà Mã Cổ đạo”.

茶马古道的主要路线

Các tuyến đường Trà Mã Cổ đạo chủ yếu

(1)从云南普洱茶原产地（今西双版纳、思茅等地）出发经大理、丽江、中甸、德钦到西藏的左贡、邦达、察隅或昌都、洛隆宗、工布江达、拉萨，再经由江孜、亚东分别到缅甸、不丹、锡金、尼泊尔、印度。

1. Từ vùng trồng trà Phổ Nhĩ ở Vân Nam (nay là các khu vực Tây Song Bản Nạp, Tư Mao); đi qua Đại Lý, Lệ Giang, Trung Điện, Đức Khâm; đến các địa phương Tả Cống, Bang Đạt, Sát Vu hoặc Xương Đô, Lạc Long Tông, Công Bố Giang Đạt, Lhasa ở Tây Tạng; sau đó tiếp tục theo hướng Giang Tư, Á Đông để đến các nước Myanmar, Bhutan, Sikkim, Nepal, Ấn Độ.

(2)从四川的雅安出发，经泸定、康定、巴塘、昌都，再由洛隆宗、工布江达到拉萨，再到尼泊尔、印度。

2. Từ Nhã An, Tứ Xuyên; đi qua Lộ Định, Khang Định, Ba Đường, Xương Đô; rồi theo Lạc Long Tông, Công Bố Giang Đạt đến Lhasa; đến Nepal và Ấn Độ.

十七条古道

17 tuyến Cổ đạo

茶马古道

Trà Mã Cổ đạo

“茶马古道”起源于古代“茶马互市”​，是云南、四川与西藏之间的古代贸易通道。由于是用川、滇的茶叶与西藏的马匹、药材交易，以马帮运输，故称“茶马古道”​。

Trà Mã Cổ Đạo” bắt nguồn từ “Chợ trao đổi trà - ngựa” thời cổ đại, là tuyến giao thương cổ giữa Vân Nam, Tứ Xuyên và Tây Tạng. Do hoạt động đổi trà ở Tứ Xuyên, Vân Nam lấy ngựa, dược liệu từ Tây Tạng, các đoàn ngựa thồ (mã bang) đảm nhiệm việc vận chuyển, nên được gọi là “Trà Mã Cổ đạo”.

“茶马互市”

Chợ trao đổi Trà-Ngựa

“茶马互市”是指我国西南（四川、云南）茶产地以及边境地区的少数民族以茶易马的贸易往来。茶马贸易繁荣了古代西部地区的经济与文化，同时造就了“茶马古道”的古代茶叶通商路径。

“Chợ trao đổi trà – ngựa” là hình thức giao thương giữa các vùng sản xuất trà ở Tây Nam, Trung Quốc（Tứ Xuyên, Vân Nam）và các dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới, dùng trà đổi ngựa. Hoạt động giao thương trà - ngựa không chỉ thúc đẩy sự phồn thịnh của kinh tế và văn hóa khu vực phía Tây Trung Quốc cổ đại, mà còn góp phần tạo nên một con đường thông thương trà nổi tiếng —Trà Mã Cổ đại

马帮 Mã bang

马帮是中国西南地区特有的交通运输方式，也是茶马古道主要的运载手段。马帮的存在有着上千年的历史，至今仍在一些交通不便利的地区辛勤奔波，构成了一个极为特殊的社会群体。

Mã bang là hình thức giao thông vận chuyển đặc trưng ở khu vực Tây Nam Trung Quốc, cũng là phương thức vận chuyển chủ yếu trên tuyến Trà Mã Cổ đạo. Mã bang đã tồn tại suốt hàng ngàn năm, cho đến tận ngày nay ở một số vùng giao thông không thuận tiện các đoàn mã bang vẫn miệt mài rong ruổi, tạo nên một cộng đồng xã hội vô cùng đặc biệt./.

编译Biên dịch：Bích Tiệp（碧捷）

校对Hiệu đính：冯超

排版Sắp chữ：宁笑葳

来自：图解茶经 (2014版) - 7 神秘的茶叶商道茶马古道 - [唐]陆羽 - 微信读书